Một làng cổ ở Quảng Nam trăm năm đan một loại thuyền, sao giờ chỉ còn mỗi một người làm?

Đến làng cổ Trà Nhiêu, xã Duy Vinh, huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam hỏi về nghề đan thuyền thúng trăm năm (thúng chai), thì ai cũng chỉ dẫn đến nhà lão nông Trần Văn Hỷ (83 tuổi, trú thôn Thi Lai). Ông là người duy nhất trong làng còn trụ lại với nghề đan thúng chai truyền thống từng nở rộ suốt một thời gian dài.

Người duy nhất còn trụ lại với nghề đan thúng

Xã Duy Vinh là nơi hợp lưu giao thủy của các dòng sông Thu Bồn, Ly Ly và Trường Giang. Người dân sinh sống bằng nhiều ngành nghề, trong đó đánh bắt và nuôi trồng thủy hải sản được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của địa phương. Vì lẽ đó, nghề đan thuyền thúng truyền thống ở nơi đây được hình thành, nở rộ từ sau ngày đất nước giải phóng năm 1975.

Trở về nhà khi mặt trời đã đứng bóng, lão nông "Bảy Hỷ" niềm nở mời chúng tôi uống nước và bắt đầu kể về những thăng trầm với nghề đan thúng.

"Từ đời ông nội tôi đã gắn bó với nghề đan thúng chai, lúc thịnh nhất nơi đây có hàng chục hộ sống tốt nhờ nghề này. Và tôi cũng thế, lớn lên dưới luỹ tre làng, tắm mình trên dòng sông quê, nuôi dưỡng một tình yêu mãnh liệt với nghề đan thúng của cha ông truyền lại. Nhưng rồi tôi cũng nhìn từng người một lần lượt bỏ nghề mà đi…", ông Hỷ tâm sự.

Nghề đan thúng chai làm thủ công mà lại rất công phu, đòi hỏi người thợ phải khoẻ mạnh, khéo tay và có kinh nghiệm, kỹ thuật tốt. Ấy thế mà ở tuổi 83, ông Hỷ vẫn ngày ngày miệt mài với nghề đan thúng.

Nguyên liệu để làm nên một chiếc thuyền thúng gồm hoàn toàn từ tre. Để đảm bảo bụng thúng bền chắc, tuổi thọ cao, thì ông chỉ chọn loại tre khoảng 2 năm tuổi, thẳng, ít đốt, tre đặc (tre nạc), để khi vót hạn chế bị gãy.

Theo thời gian, cuộc sống ngày càng phát triển, ông Hỷ ngậm ngùi nhìn những rặng tre làng dần biến mất. Để có nguyên liệu làm thúng, ông phải lặn lội sang làng bên kia sông để mua tre hoặc tìm đến những làng quê ở địa phương lân cận.